حریم کابل برق زمینی ⚡️ راهنمای جامع برای پیمانکاران

در انتخاب بین این دو نوع عایق، توجه به شرایط محیطی نصب، نوع بار، ولتاژ کاری و همچنین حریم کابل برق زمینی از اهمیت بالایی برخوردار است. چرا که ویژگی‌های عایق مستقیماً بر میزان ایمنی و فاصله‌ی مجاز از دیگر تجهیزات تأثیر می‌گذارند.

🧵 بخش دوم: انواع کابل زمینی از نظر تعداد رشته

کابل‌های زمینی بر اساس تعداد هادی (رشته) به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در ادامه، هر کدام از مدل‌های پرکاربرد را بررسی می‌کنیم:

🔹 کابل ۱ رشته 

یک هادی مسی یا آلومینیومی دارد و معمولاً برای اتصال پست‌ها، مصرف‌کننده‌های تک‌فاز یا زمین کردن به کار می‌رود. این کابل‌ها فشرده‌تر و در موارد نیاز به انعطاف‌پذیری محیطی مناسب‌اند.

🔹 کابل ۲ رشته 

دو هادی دارد که معمولاً برای مدارهای تک‌فاز همراه با نول استفاده می‌شوند. در پروژه‌های صنعتی یا ساختمانی که نیاز به چند مسیر جریان باشد، بسیار کاربردی هستند.

🔹 کابل ۳ رشته 

سه هادی دارند و مخصوص مدارهای سه‌فاز بدون نول هستند. عمدتاً در تأسیسات صنعتی، نیروگاه‌ها و پروژه‌های کارگاهی کاربرد دارند.

🔹 کابل ۴ رشته 

چهار هادی شامل سه فاز و یک نول‌اند. برای سیستم‌های سه‌فاز همراه با نول کاربرد دارند، مخصوصاً در ساختمان‌ها، پایانه‌های پست و مناطق طبقاتی پرمصرف.

🔸 مزایا و کاربردها 

• انعطاف‌پذیری: کمتر یا بیشتر بسته به تعداد رشته‌ها
• کارایی: استفاده صحیح هر نوع کابل بر اساس نیاز فنی باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش عمر سیستم می‌شود
• امنیت: رعایت دقیق حریم کابل برق زمینی برای جلوگیری از تداخل و اختلال در عملکرد

🌍 بخش سوم: حریم کابل برق زمینی مطابق با استانداردهای جهانی 

🔹 استاندارد IEC و الزامات آن 

در سطح بین‌المللی، استاندارد IEC 60364 به‌عنوان مرجع اصلی برای طراحی و نصب سیستم‌های برقی در ساختمان‌ها و تأسیسات مختلف شناخته می‌شود. این استاندارد شامل دستورالعمل‌هایی برای انتخاب، نصب و حفاظت از کابل‌ها و سیم‌ها می‌باشد. در مورد کابل‌های زمینی، این استاندارد به عواملی مانند عمق دفن، فاصله از سایر تأسیسات و شرایط محیطی توجه ویژه‌ای دارد.

بر اساس استاندارد IEC، عمق دفن کابل‌های زمینی باید به‌گونه‌ای باشد که از آسیب‌های مکانیکی، حرارتی و شیمیایی محافظت شوند. این عمق معمولاً در حدود ۰.۷ تا ۰.۸ متر توصیه می‌شود، اما بسته به شرایط محیطی و نوع کابل، ممکن است تغییر کند. همچنین، در مناطقی که احتمال تردد وسایل نقلیه وجود دارد، استفاده از لوله‌های محافظ یا پوشش‌های بتنی به‌منظور افزایش ایمنی کابل‌ها ضروری است.

علاوه بر عمق دفن، فاصله کابل‌ها از سایر تأسیسات مانند خطوط آب، گاز و فاضلاب نیز باید رعایت شود. این فاصله‌ها معمولاً در استانداردهای ملی و بین‌المللی مشخص شده‌اند تا از تداخل سیگنال‌ها و آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود.

در نهایت، انتخاب نوع کابل (PVC یا XLPE) و تعداد رشته‌های آن نیز بر اساس نیازهای فنی و شرایط محیطی انجام می‌شود. برای مثال، در مناطقی با رطوبت بالا یا احتمال تماس با مواد شیمیایی، کابل‌های با عایق XLPE به‌دلیل مقاومت بالاتر توصیه می‌شوند.

بخش چهارم: حریم کابل برق زمینی مطابق با استانداردهای ایران توانیر

در طراحی و اجرای پروژه‌های کابل‌کشی زمینی، رعایت حریم کابل‌های برق، گاز، آب، فاضلاب و مخابرات یکی از مهم‌ترین اصول فنی و ایمنی است. عدم رعایت این حریم‌ها می‌تواند منجر به خطرات جدی، اختلالات الکترومغناطیسی و حتی انفجار در زیرساخت‌های شهری شود. در این قسمت، به بررسی کامل الزامات و فواصل مجاز برای عبور کابل‌های برق در کنار سایر تأسیسات زیرزمینی، بر اساس دستورالعمل رسمی شرکت توانیر، می‌پردازیم.

تعریف حریم کابل زمینی برق مطابق با دستورالعمل توانیر چیست؟

حریم کابل زمینی به حداقل فاصله‌های فنی و ایمنی بین کابل برق و سایر تأسیسات زیرزمینی گفته می‌شود. این فاصله‌ها برای جلوگیری از آسیب فیزیکی، تداخل الکترومغناطیسی و افزایش طول عمر کابل‌ها تعیین شده‌اند.

فاصله مجاز کابل‌ها از یکدیگر و از سایر تأسیسات

الف) فاصله بین کابل فشار ضعیف و مخابرات

• حداقل فاصله موازی: ۳۰ سانتی‌متر
• حداقل فاصله در تقاطع: ۳۰ سانتی‌متر

ب) فاصله کابل برق و لوله آب یا فاضلاب

• حداقل فاصله افقی و عمودی: ۳۰ سانتی‌متر

ج) کابل برق و لوله گاز

• کابل فشار ضعیف: فاصله موازی حداقل ۱ متر
• کابل ۲۰ کیلوولت: فاصله موازی حداقل ۲ متر
• در تقاطع: کابل فشار ضعیف حداقل ۰.۵ متر، کابل ۲۰ کیلوولت حداقل ۱ متر

نحوه عبور کابل از یک کانال مشترک

در برخی شرایط، کابل‌های فشار ضعیف و قوی در یک کانال مشترک نصب می‌شوند. در این حالت باید به شکل پله‌ای اجرا شوند؛ به طوری که کابل فشار ضعیف در بستر پایین‌تر و کابل فشار قوی در بستر بالایی قرار گیرد.

نکات اجرایی برای حفظ حریم کابل‌ها

• عبور کابل‌ها باید با زوایای استاندارد و در عمق مناسب (حداقل ۷۰ سانتی‌متر در پیاده‌رو و ۱ متر در خیابان) صورت گیرد.
• استفاده از لوله‌های محافظ و نوار هشدار دهنده الزامی است.
• در صورت تقاطع با سایر تأسیسات، عبور کابل از داخل لوله مقاوم توصیه می‌شود.

اهمیت رعایت حریم کابل‌ها

• کاهش ریسک آتش‌سوزی و انفجار
• جلوگیری از اختلال در سیگنال‌های مخابراتی
• تسهیل در عملیات تعمیر و نگهداری
• افزایش ایمنی کارکنان و شهروندان

💰 بخش ششم: قیمت کابل زمینی آلومینیومی 

در این بخش، به بررسی قیمت‌های روز کابل‌های زمینی آلومینیومی در بازار ایران می‌پردازیم. این قیمت‌ها بسته به برند، نوع عایق (PVC یا XLPE)، سطح مقطع و تعداد رشته‌های کابل متغیر هستند.

🔹 کابل‌های آلومینیومی با عایق PVC