
حریم کابل خودنگهدار : هر آنچه باید درباره حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف و فشار متوسط بدانید
مقدمه
کابلهای خودنگهدار یکی از مهمترین اجزای شبکههای توزیع برق هستند که به دلیل ساختار ویژهشان، نیازی به دکل یا پایههای نگهدارنده ندارند. این کابلها از یک هسته فولادی تقویتشده تشکیل شدهاند که به آنها امکان میدهد بدون نیاز به تکیهگاههای اضافی، بین دو نقطه نصب شوند. نصب کابل خودنگهدار به دلیل سهولت و کاهش هزینهها، در بسیاری از پروژههای برقرسانی مورد استفاده قرار میگیرد. اما یکی از موضوعات مهم در استفاده از این کابلها، رعایت حریم کابل خودنگهدار است. حریم کابلهای خودنگهدار به ویژه در دو نوع حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف و حریم کابل خودنگهدار فشار متوسط از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا عدم رعایت آن میتواند منجر به خطرات جانی و مالی شود. در این مقاله، به بررسی کامل حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف و فشار متوسط میپردازیم و نکات مهمی را که باید در این زمینه بدانید، شرح میدهیم.
بخش اول : تعریف حریم کابل خودنگهدار
حریم کابل خودنگهدار به محدودهای اطراف کابل گفته میشود که برای حفظ ایمنی و عملکرد بهینه کابل، باید از هرگونه ساختوساز، کاشت درخت یا انجام فعالیتهای دیگر در آن اجتناب شود. این حریم بسته به نوع کابل (فشار ضعیف یا فشار متوسط) و استانداردهای محلی تعیین میشود. در ایران، استانداردهای مربوط به حریم کابلهای خودنگهدار توسط شرکت توانیر تعیین شدهاند.
برای کابلهای خودنگهدار فشار ضعیف (معمولاً با ولتاژ کمتر از ۱ کیلوولت)، حریم ایمنی معمولاً ۱.۵ متر در نظر گرفته میشود. این بدان معناست که در این محدوده، نباید هیچ گونه ساختوساز، کاشت درخت یا حفاری انجام شود. از طرفی، برای کابلهای خودنگهدار فشار متوسط (با ولتاژ بین ۱ تا ۳۶ کیلوولت)، حریم ایمنی به ۳ متر افزایش مییابد. این استانداردها به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از برقگرفتگی، آتشسوزی و آسیب به کابلها تعیین شدهاند.
رعایت این حریمها نه تنها از آسیب به کابل جلوگیری میکند، بلکه از خطرات ناشی از برقگرفتگی و آتشسوزی نیز پیشگیری مینماید. در ایران، عدم رعایت حریم کابلهای خودنگهدار میتواند منجر به جریمههای سنگین و حتی توقف پروژههای ساختوساز شود. بنابراین، آگاهی از این استانداردها و رعایت دقیق آنها برای تمامی افراد و سازمانها ضروری است.
بخش دوم : حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف
کابلهای خودنگهدار فشار ضعیف معمولاً با ولتاژ کمتر از ۱ کیلوولت کار میکنند و بیشتر در مصارف خانگی، تجاری کوچک و روشنایی معابر استفاده میشوند. این کابلها به دلیل ولتاژ پایینتر، خطرات کمتری نسبت به کابلهای فشار متوسط دارند، اما رعایت حریم کابل خودنگهدار برای آنها همچنان ضروری است. در ایران، بر اساس استانداردهای شرکت توانیر و سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، حریم ایمنی برای کابلهای خودنگهدار فشار ضعیف ۱.۵ متر در نظر گرفته شده است. این بدان معناست که در این محدوده، نباید هیچ گونه ساختوساز، کاشت درخت یا حفاری انجام شود.
تفاوت اصلی بین کابلهای خودنگهدار فشار ضعیف و فشار متوسط در ولتاژ کاری و کاربرد آنهاست. کابلهای فشار ضعیف برای مصارف کوچکتر و با خطرات کمتر استفاده میشوند، در حالی که کابلهای فشار متوسط برای انتقال برق در سطح وسیعتر و با ولتاژ بالاتر (بین ۱ تا ۳۶ کیلوولت) به کار میروند. به همین دلیل، حریم کابل خودنگهدار فشار متوسط معمولاً بیشتر از فشار ضعیف است.
عدم رعایت حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف میتواند منجر به مشکلاتی مانند اتصالی، قطعی برق و حتی خطر برقگرفتگی شود. برای مثال، کاشت درخت یا ساختوساز در حریم این کابلها بدون رعایت فاصله ایمنی، میتواند باعث آسیب به کابل و ایجاد خطرات جانی شود. بنابراین، رعایت دقیق استانداردهای ایران در این زمینه نه تنها از آسیب به کابل جلوگیری میکند، بلکه ایمنی افراد و تجهیزات را نیز تضمین مینماید.
بخش سوم : حریم کابل خودنگهدار فشار متوسط
کابلهای خودنگهدار فشار متوسط با ولتاژ بین ۱ تا ۳۶ کیلوولت، برای انتقال برق در سطح وسیعتر و با قدرت بیشتر استفاده میشوند. به دلیل ولتاژ بالاتر و خطرات بیشتر این کابلها، رعایت حریم کابل خودنگهدار برای آنها از اهمیت ویژهای برخوردار است. در ایران، مطابق مصوبه هیأتوزیران در جلسه ۳۰/۱/۱۳۹۴، به پیشنهاد شماره ۱۰۰/۳۰/۱۷۸۱۴/۹۳ مورخ ۲۰/۳/۱۳۹۳ وزارت نیرو و به استناد تبصره (۲) ماده (۱۸) قانون سازمان برق ایران (مصوب ۱۳۴۶)، حریم خطوط هوایی انتقال و توزیع نیروی برق به طور دقیق مشخص شده است.
بر اساس این مصوبه، حریم کابلهای خودنگهدار فشار متوسط به شرح زیر تعیین میشود:
- حریم افقی (جانبی): حداقل ۳ متر از هر طرف کابل.
- حریم عمودی (ارتفاعی): حداقل ۷ متر از سطح زمین.
این حریمها به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از برقگرفتگی، آتشسوزی و آسیب به کابلها تعیین شدهاند. رعایت این حریمها نه تنها برای ایمنی افراد ضروری است، بلکه از آسیب به شبکه برق و ایجاد خسارات مالی نیز جلوگیری میکند.
تفاوت اصلی بین کابلهای خودنگهدار فشار ضعیف و فشار متوسط در ولتاژ کاری و حریم ایمنی آنهاست. کابلهای فشار متوسط به دلیل ولتاژ بالاتر، نیاز به حریم بیشتری دارند و عدم رعایت این حریمها میتواند عواقب جدیتری مانند آتشسوزی، انفجار و آسیبهای گسترده به شبکه برق را به دنبال داشته باشد. بنابراین، قبل از انجام هرگونه فعالیت در نزدیکی این کابلها، مشورت با متخصصان و رعایت دقیق استانداردهای ایمنی ضروری است.
بخش چهارم : نکات مهم در خصوص رعایت حریم کابل های خودنگهدار
رعایت حریم کابل خودنگهدار نه تنها برای حفظ ایمنی افراد ضروری است، بلکه از آسیب به شبکه برق و ایجاد خسارات مالی نیز جلوگیری میکند. در این بخش، به مهمترین نکاتی که باید در این زمینه رعایت کنید، میپردازیم.
اقدامات قبل از شروع پروژههای ساختوساز
قبل از شروع هرگونه پروژه ساختوساز، کاشت درخت یا حفاری در نزدیکی کابلهای خودنگهدار، به این نکات توجه کنید:
- بررسی حریم کابل:از وجود کابلهای خودنگهدار در منطقه مطمئن شوید و حریم ایمنی آنها را بر اساس استانداردهای وزارت نیرو (مصوبه هیأتوزیران) رعایت کنید. برای این کار میتوانید فرم استعلام حریم را در شرکت های توزیع تکمیل نمایید .
- هماهنگی با شرکت برق منطقهای:در صورت نیاز به کار در نزدیکی کابلهای خودنگهدار، حتماً با شرکت برق منطقهای هماهنگی لازم را انجام دهید.
- استفاده از نقشههای دقیق:از نقشههای دقیق شبکه برق منطقه استفاده کنید تا از موقعیت دقیق کابلها مطلع شوید.
اقدامات حین و پس از اجرای پروژه
در حین اجرای پروژه و پس از آن، رعایت این نکات میتواند از بروز خطرات جدی جلوگیری کند:
- رعایت فاصله ایمنی:در حین کار، حداقل فاصله ایمنی (۱.۵ متر برای فشار ضعیف و ۳ متر برای فشار متوسط) را رعایت کنید.
- استفاده از تجهیزات ایمنی:از تجهیزات ایمنی مناسب مانند دستکش، کلاه ایمنی و کفش عایق برق استفاده کنید.
- نظارت بر کارگران:اطمینان حاصل کنید که تمامی کارگران از خطرات کار در نزدیکی کابلهای خودنگهدار آگاه هستند و دستورالعملهای ایمنی را رعایت میکنند.
- گزارش آسیبها:در صورت مشاهده هرگونه آسیب به کابلها (مانند پارگی یا ساییدگی)، سریعاً به شرکت برق منطقهای اطلاع دهید.
با رعایت این نکات، میتوانید از خطرات ناشی از عدم رعایت حریم کابل خودنگهدار جلوگیری کنید و پروژههای خود را با ایمنی کامل به پایان برسانید. اگر نیاز به مشاوره تخصصی در این زمینه دارید، میتوانید از خدمات کارشناسان ما در وب سایت امیرانبرق استفاده کنید.
بخش پنجم : نتیجه گیری
رعایت حریم کابل خودنگهدار یکی از مهمترین اقدامات برای حفظ ایمنی افراد و جلوگیری از آسیب به شبکه برق است. همانطور که در این مقاله بررسی کردیم، حریم کابل خودنگهدار فشار ضعیف و حریم کابل خودنگهدار فشار متوسط بر اساس استانداردهای ایران (مصوبه هیأتوزیران) به ترتیب ۱.۵ متر و ۳ متر تعیین شدهاند. این حریمها به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از برقگرفتگی، آتشسوزی و آسیب به کابلها تعیین شدهاند و عدم رعایت آنها میتواند عواقب جانی و مالی جدی به دنبال داشته باشد.
با رعایت نکات ایمنی و استانداردهای مربوطه، میتوانید از خطرات ناشی از عدم رعایت حریم کابل خودنگهدار جلوگیری کنید و پروژههای خود را با ایمنی کامل به پایان برسانید. اگر نیاز به مشاوره تخصصی یا خرید کابلهای خودنگهدار دارید، میتوانید از خدمات ما در امیران برق استفاده کنید. کارشناسان ما آمادهاند تا شما را در انتخاب و نصب بهترین کابلهای خودنگهدار همراهی کنند.