کابل برق سه فاز چند رشته سیم دارد؟

کابل برق سه فاز چند رشته است؟ شاید تصور کنید همه‌ی کابل‌های سه فاز، 4 رشته‌ای هستند و از سه سیم فاز و یک سیم نول تشکیل‌ می‌شوند؛ اما اینطور نیست و فقط یکی از انواع کابل‌های سه فاز این ساختار را دارد. تعداد رشته‌های کابل سه فاز را باید با توجه به روش سیم‌کشی برق سه فاز تعیین کرد که روش ستاره و روش مثلث، دو روش رایج سیم‌کشی سه فاز هستند.

در این بخش همراه ما باشید تا با انواع کابل سه فاز تک رشته و چند رشته آشنا شویم و مشخصات و کاربرد هر یک را بشناسیم.

کابل برق سه فاز چند رشته است؟

کابل سه فاز در انواع مختلف با تعداد رشته‌های متنوع تولید‌ می‌شود. برای انتخاب کابل مناسب، باید سطح ولتاژ، سایز کابل، مشخصات تجهیزات الکتریکی مورد نظرتان و سایر موارد را در نظر داشته باشید تا کابل برق بدون مشکل، وظیفه هدایت جریان الکتریکی را انجام دهد.

کابل‌های برق سه فاز با یک رشته، سه رشته، سه و نیم رشته و پنج رشته طراحی‌ می‌شوند که در ادامه با آنها آشنا‌ می‌شویم.

کابل تک رشته سه فاز

این کابل‌ها را با نام Single Core‌ می‌شناسند که برخلاف انواع کابل چند رشته، در آنها فقط یک رشته با سطح ولتاژ بالا وجود دارد. این کابل‌ها در دسته انواع کابل فشار قوی و فشار متوسط قرار‌ می‌گیرند و زمانی که قرار است آنها را در شبکه‌های سه فاز MV و HV استفاده کنند، 3 کابل تک رشته به صورت مستقل در کنار هم نصب‌ می‌شوند و هر کدام از آنها جریان برق مربوط به یکی از فازها را منتقل‌ می‌کند.

برای نصب این کابل‌ها در شبکه‌های سه فاز LV (ولتاژ پایین)، با توجه به اینکه سیم نول و سیم ارت نیاز باشد یا نه، 4 تا 5 رشته از این کابل‌ها را در کنار هم نصب‌ می‌کنند. در خطوط دو مداره نیز چندین کابل تک رشته در کنار هم نصب‌ می‌شود.

شاید بپرسید استفاده از 3 کابل مستقل چه مزیتی دارد؟!

کابل‌های سه فاز به خصوص آنهایی که سطح مقطع بزرگی دارند، ضخیم هستند و ممکن است فضای پروژه برای نصب کابل‌های ضخیم کافی نباشد. به همین دلیل از کابل‌های تک رشته استفاده‌ می‌شود که سطح مقطع آنها کوچک‌تر است.

کابل سه رشته سه فاز

کابل‌های سه رشته همان طور که از نامشان پیداست از 3 رشته با سطح مقطع یکسان در کنار هم تشکیل‌ می‌شوند. این کابل‌ها را با نام «کابل سه فاز بدون نول» هم در بازار‌ می‌شناسند؛ چرا که فقط سه سیم فاز دارند.

کابل سه فاز سه رشته معمولا به عنوان کابل فشار ضعیف در سیستم‌های سه فاز LV به کار‌ می‌رود. همچنین این کابل‌ها در پروژه‌هایی که مصرف‌کننده تک فاز وجود ندارد کاربردی هستند؛ زیرا در این شرایط نیازی به سیم نول نیست. در واقع زمانی که مدار، جریان برگشتی یا نول ندارد،‌ می‌توان از این کابل‌ها بهره برد. رایج‌ترین سایز این کابل‌ها ۲۵×۳ و ۵۰×۳ است.

به جز شبکه‌های LV، کابل‌های سه رشته را‌ می‌توان در شبکه‌های MV و حتی LV هم دید؛ مانند کابل‌های زیردریایی HVAC.

کابل سه و نیم رشته سه فاز

یکی دیگر از رایج‌ترین انواع کابل سه فاز در بازار، کابل‌های سه و نیم رشته یا «کابل به اضافه» (در اصطلاح عامیانه) است. به این کابل‌ها ممکن است کابل چهار رشته سه فاز هم بگویند؛ زیرا این کابل‌ها از 4 رشته (سه سیم فاز و یک سیم نول) تشکیل شده‌اند. از آنجایی که سطح مقطع سیم‌های فاز یکسان و سطح مقطع سیم نول، نصف سیم‌های فاز است، لقب کابل سه و نیم رشته را به این دسته از کابل‌های سه فاز داده‌اند.

معمولا نام این کابل‌ها را در بازار به این شکل‌ می‌بینید: 16+35×3. مثل کابل خود نگه دار 3 * 35 + 16 فشار متوسط ۲۰ کیلو ولت یا کابل قدرت افشان فشار ضعیف 3 * 35 + 16

یعنی این کابل از سه رشته فاز با سطح مقطع ۳۵ میلی‌مترمربع تشکیل شده و یک رشته سیم نول با سطح مقطع ۱۶ دارد.

در نظر داشته باشید که سیم چهارم در این کابل‌ها به جز نول،‌ می‌تواند برای سیستم اتصال حفاظتی زمین (سیستم ارت) نیز به کار رود. اما اغلب این سیم به عنوان نول در پروژه‌ها به کار‌ می‌روند.

کابل‌های سه و نیم رشته نیز در دسته کابل‌های فشار ضعیف هستند و قیمت کابل چهار رشته سه فاز با توجه به مشخصات کابل تعیین‌ می‌شود. این کابل‌ها را‌ می‌توان با هادی مسی و هادی آلومینیومی در بازار یافت که هرکدام قیمت خودشان را دارند.

کابل پنج رشته سه فاز

کابل‌های پنج رشته یکی دیگر از انواع کابل سه فاز هستند که در آنها سه سیم فاز، یک سیم نول و یک سیم ارت طراحی شده است. این کابل‌ها معمولا در سیستم‌های سه فاز LV به کار‌ می‌روند و با داشتن سیم نول،‌ می‌توانند به طور همزمان وظیفه تامین برق تک فاز را نیز بر عهده داشته باشند.

در انواع کابل هوایی سه فاز پنج رشته، به جز 3 سیم فاز و نول، یک رشته فاز نیز برای روشنایی معابر طراحی‌ می‌شود.

سایز کابل‌های سه فاز با توجه به تعداد رشته

حالا که متوجه شدید کابل برق سه فاز چند رشته است، بد نیست به رایج‌ترین و پرفروش‌ترین سایز این کابل‌ها در بازار نگاهی بیندازیم. عدد اول در سایز کابل نشان‌دهنده تعداد رشته است و عدد دوم، سطح مقطع کابل را به میلی‌مترمربع نشان‌ می‌دهد.

• کابل‌های تک رشته: 120×1، 150×1، 185×1، 240×1 و 300×1
• کابل‌های سه رشته: 1.5×3، 2.5×3، 4×3، 6×3، 10×3، 16×3، 25×3، 35×3، 50×3، 70×3 و 95×3
• کابل‌های چهار ‌رشته: 1.5×4، 2.5×4، 4×4، 6×4، 10×4، 16×4 و 25×4
• کابل‌های پنج رشته: 1.5×5، 2.5×5، 4×5، 6×5، 10×5، 16×5 و 25×5

کابل سه فاز مناسب چند رشته باید داشته باشد؟

برای انتخاب کابل سه فاز با تعداد رشته مناسب، باید معیارهای مختلفی را در نظر داشته باشید. جنس و کلاس هادی کابل، نوع عایق و روکش، سطح ولتاژ کابل، کاربرد کابل، توان الکتریکی و محل نصب و شرایط محیط در انتخاب درست شما موثر هستند.

به عنوان مثال کابل‌های سه فاز، چه در انواع تک رشته و چه چند رشته، با انواع هادی مسی و آلومینیومی طراحی‌ می‌شوند که هر کدام کاربرد خاص خودشان را دارند. حالا که‌ می‌دانید کابل برق سه فاز چند رشته است، در زیر رایج‌ترین کاربردهای کابل‌های سه فاز با تعداد رشته‌های مختلف را برای شما آورده‌ایم:

• کابل‌های سه فاز در انواع تک رشته تا پنج رشته با هادی افشان مسی معمولا در شبکه‌های LV به کار‌ می‌روند. کابل افشان مسی (RF) در پروژه‌هایی که انعطاف‌پذیری اولویت دارد، کاربردی هستند.
• رسانای مفتولی مسی گرد (RE) در کابل‌های چند رشته تا سطح مقطع 10 استفاده‌ می‌شود.
• هادی نیمه افشان مسی یا آلومینیومی گرد معمولا در کابل‌های تک رشته و پروژه‌های نصب ثابت کاربردی هستند. هادی‌های گرد در کابل‌های سه فاز زمینی (3 یا 4 رشته) تا سطح مقطع 35 به کار‌ می‌رود. کابل‌های هوایی مانند انواع کابل خودنگه‌دار، همین نوع هادی را تا سایز 120 و 185 دارد.
• در کابل‌های LV سه یا چهار رشته سایز 50 و بیشتر، از هادی‌های نیمه افشان مسی یا آلومینیومی سکتور (شکل داده شده) استفاده‌ می‌شود.
• برای کابل‌هایی که 3 فاز و یک نول دارند و انعطاف‌پذیری آنها بالاست از هادی افشان مسی استفاده‌ می‌شود؛ در طرف مقابل برای کابل‌های نصب ثابت، هادی‌های مفتولی کلاس یک و 2 مسی یا آلومینیومی به کار‌ می‌رود.
• در سیستم‌های ولتاژ متوسط زمینی از کابل تک رشته یا سه رشته نیمه افشان آلومینیومی یا مسی استفاده‌ می‌شود. در طرف مقابل، در سیستم‌های فشار قوی زمینی سه کابل تک رشته مسی یا آلومینیومی نصب‌ می‌کنند.

جمع بندی

در این بخش دیدیم کابل برق سه فاز چند رشته است و هرکدام از انواع کابل‌های سه فاز چه مشخصاتی دارند و برای چه پروژه‌هایی‌ می‌توان از آنها استفاده کرد. برای خرید کابل‌های سه فاز و استفاده از آنها، باید مشخصات کابل و کارایی این نوع کابل‌ها را به شکل دقیق بشناسید.

اگر قصد خرید انواع کابل سه فاز را دارید، در امیران برق‌ می‌توانید این کابل‌ها را با بهترین کیفیت به صورت عمده سفارش دهید. برای اطلاع از قیمت کابل سه فاز چهار رشته ای و سایر کابل‌های سه فاز با کارشناسان ما تماس بگیرید تا شما را راهنمایی کنند.